YENİ EKONOMİ
| ekonomi |
Yeni Ekonomi:
En geniş tanımıyla enformasyonun bilgiye dönüşmesi ve bilginin yönetimi,
işlenmesi ve dağıtımı ile ilgili endüstrilerdir.
Yeni Ekonomi; Bilgisayar, yazılımlar, telekomünikasyon,
yarı iletkenler, internet gibi ileri teknoloji ürünleri ve bunların hizmetleridir. Biyo-teknik
ve genetik konuları da yeni ekonominin konularına giren endüstrilerdir.
1980’li yıllar, dünyada yeni bir iletişim devriminin
başladığı yıllardır. İletişim teknolojisindeki gelişmeler, iletişim alanında
önemli dönüşümlere neden olmuştur.
Bilgi ürününün
dağıtımında gerekli olan sürecin önemli ölçüde azalması ve daha önce oldukça
maliyetli olan geleneksel dağıtım teknolojilerinin yerini daha az maliyetli teknolojilere
bırakması, bilgi ürün ve hizmetlerinin oldukça geniş bir alana yayılması ve
dünya çapında bir Pazar oluşumunu hızlandırması, yaşanan teknolojik
gelişmelerle ilgilidir. Yaşanan bu teknolojik gelişmelerin ardında ise,
gelişmiş ülkelerin politika hedef ve önceliklerindeki değişikliklerin
payı olduğu söylenebilir.
1970’lerin sonunda
ağırlığını gittikçe duyuran stagflasyon
olgusuna çözüm arayışları içinde yeni bir yatırım alanı olarak, “enformasyon
teknolojisine dayalı sanayi politikaları” gündeme gelmiş; enformasyonun
yatırımları çoğaltan etkisinin büyüme ve istihdam üzerinde olumlu etkileri
olacağı beklentisi çoğu ülkede giderek egemen bir görüş olarak yaygınlaşmaya
başladı. Diğer yandan aynı süreçte tüm dünyayı saran Neo-liberal iktisat
politikaları da bu alanda etkisini göstermiştir. Bu aşamada telekomünikasyon
alanında önemli ölçüde yeniden düzenlemeye gidildi, daha önce oldukça sıkı
düzenlemelere tabi olan alanda serbest rekabetçi politikalar öne çıktı. Söz konusu
süreç içinde pek çok ülkede kamu tekellerinin kırıldığı ve artan hizmet talebi
ve çeşitliliğini karşılamak üzere eski network sistemlerinin baştan yenilendiği
gözlendi.
1990’lı yıllar ise,
enformasyon ve iletişim teknolojisinde yeniliklerin ivme kazandığı ve 1980 li
yıllarda yapılan yatırımların sonuçlarının alındığı yıllar oldu. Dijital
ekonominin her yerde arttığı, araştırma ve yeniliklerin hızla ilerlediği, bilgi
ve hünerli iş gücünün hiç olmadığı kadar önem kazandığı bir süreç başladı.
Özellikle 1995 yılından
itibaren gelişen “yenilik dalgası” ile birlikte
Word Wide Web (www) teknolojisi, browser temelinde hızla ilerledi.
İnternet tabanlı teknolojiler, görsel ve işitsel verilerin aynı anda
iletilmesini sağladı. Böylece bu günkü iletişim sistemi çok geniş bir
kapasiteye ve esnekliğe sahip oldu. Maliyet ve fiyatları aşağıya çekti,
Enformasyon ve iletişim teknolojisinin donanımı ve yazılımı için talepteki
artış, küçük endüstrilerin büyüyen endüstrilere dönüşmesine katkıda bulundu,
sektörü karlı kıldı. Bu yeni ve artan altyapı yatırımları e-mail ve B2B (
business to business) gibi yeni uygulamaların doğmasına olanak sağladı.
İnternet aynı zamanda mega medya firmalarının (Microsoft, Intel, Tıme Warner,
Dısney, vb. ) dikey entegrasyonuna zemin hazırladı. Tüm bunlar enformasyon
teknolojisini kullanan diğer yatırımları ve iş yaşamındaki yeni uygulamaları
ateşledi. Bunların bazıları anlamlı verimlilik kazançlarıyla birleşti.
Diğer yandan 1990’lı yıllar ABD ekonomisinin alışılmışın ötesinde bir
performans sergilediği yıllar oldu. Amerikan ekonomisinin gösterdiği bu yüksek
performansın nedeni ülkede diğer tüm ülkelerden daha fazla gerçekleştirilen
geniş çaplı enformasyon ve iletişim yatırımları olduğu konusunda bir fikir birliği
oluştu ve yeni ekonomi 1990’lı yıllarda gelişti.
Bu yeni oluşumun ekonomiler üzerinde gerçekleşen ve planlanan bazı
rakamları şöyledir.
*Amerika, Avrupa Birliği ve Japonya’da bu alana yapılan yatırımlar yılda %12
artmaktadır.
*1998 yılında yapılan elektronik ticaretin cirosu 301.4 milyar dolar,
2002, 2003 yılında 1 trilyon dolar olarak belirtilmiştir.
* Asya’da firmalar arası elektronik ticaretin bölümü 30 milyar
civarındadır.
* Gelişmiş ekonomilerin önümüzdeki beş yıllık dönemde elektronik ticaretten
sağlayacakları fayda, ortalama olarak gayri safi milli hasılalarının % 1,2
artışı ve enflasyonlarının % 0.5 ile 0.8 oranında düşüşü olarak tahmin
edilmektedir.
0 yorum: